JEE ઍડ્વાન્સ્ડના પરિણામ બાદ કયા ફિલ્ડની માંગ રહેશે, વિદેશમાં કયા ક્ષેત્રે કારકિર્દી બનાવી શકાય?

અપડેટેડ એક કલાક પહેલા

JEE ઍડ્વાન્સ્ડ 2025નું બીજી જૂને રિઝલ્ટ આવી ગયું છે જેમાં આ વખતે 54,378 વિદ્યાર્થીઓ પાસ થયા છે. તેમાંથી 9000 વિદ્યાર્થીનીઓ છે.

ભારતમાં અત્યંત પ્રતિષ્ઠિત ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેકનૉલોજી (આઇઆઇટી) અને બીજી અગ્રણી એન્જિનિયરિંગ સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ માટે JEE ઍડ્વાન્સ્ડમાં મેળવેલા ગુણ ગણતરીમાં લેવાય છે.

JEE ઍડ્વાન્સ્ડની પરીક્ષામાં મૅથ્સ, ફિજિક્સ અને કેમિસ્ટ્રીમાં મળેલા કુલ ગુણના આધારે મેરિટ બનતું હોય છે. રેન્ક મેળવવા માટે ઉમેદવારે વિષય મુજબ તથા કુલ ક્વૉલિફાઇંગ માર્ક્સના ધોરણો સંતોષવા પડે છે.

JEE ઍડ્વાન્સ્ડનું રિઝલ્ટ જાહેર થયા પછી વિદ્યાર્થીઓ માટે કયા ફિલ્ડમાં કારકિર્દીની તકો ઊઘડે છે, કયા ક્ષેત્રની વધારે ડિમાન્ડ છે, ભવિષ્યમાં શેમાં રોજગારીની તક વધશે અને વિદેશમાં કારકિર્દી બનાવવી હોય તો શેમાં ઍડમિશન લેવું તેના વિશે બીબીસી ગુજરાતીએ નિષ્ણાતો સાથે વાત કરી હતી.

કરિયર કાઉન્સેલર ડૉ. રાજેન્દ્ર ઉપાધ્યાયે બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં કહ્યું કે, “દર વર્ષની જેમ આ વખતે પણ કમ્પ્યુટર સાયન્સ ટૉપ પર રહેવાની શક્યતા છે. હવે દેશમાં સેમિકન્ડક્ટર પર ભાર મુકાવાનું શરૂ થયું છે, તેથી બીજા નંબર પર ઇસી (ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઍન્ડ કૉમ્યુનિકેશન) રહેશે.”

તે બાદ ત્રીજા ક્રમે રબર, પ્લાસ્ટિક, એન્વાયર્નમેન્ટલ સાયન્સ વગેરે બ્રાન્ચની ડિમાન્ડ રહેશે. જોકે, તેમાં દર વર્ષની જેમ આ વખતે પણ બેઠકો ખાલી રહેવાની શક્યતા છે.

ડૉ. ઉપાધ્યાય કહે છે કે “મોટા ભાગના વિદ્યાર્થીઓમાં કમ્પ્યુટર સાયન્સનું આકર્ષણ છે જેના કારણે એન્વાયર્નમેન્ટલ સાયન્સની બેઠકો ખાલી રહે છે. વાસ્તવમાં એન્વાયર્નમેન્ટલ સાયન્સ કરીને વિદેશ જાઓ તો ઘણી તકો છે. હવે કમ્પ્યુટરને પછાડવા માટે ઇસી આવી ગયું છે. હાલમાં ઍડમિશનનાં મોક રાઉન્ડ શરૂ થયાં છે, જેમાં કમ્પ્યુટર સાયન્સ ટૉપ પર છે.”

અત્યારે બધે લગભગ બધે આર્ટિફિશયલ ઇન્ટેલિજન્સ (એઆઇ)ની બોલબાલા છે ત્યારે ડૉ. રાજેન્દ્ર ઉપાધ્યાયે કહ્યું કે, “આ વખતે ફિઝિક્સનું નોબેલ પ્રાઇઝ પણ એઆઇથી નક્કી થયું હતું. એઆઇ હવે ઘણી બધી લાગણીને સમજી શકે છે. તેથી એઆઇ હકીકતમાં ઇઆઇ (ઇમોશનલ ઇન્ટેલિજન્સ) છે.”

તેઓ કહે છે કે, “ઘણા લાંબા ગાળાનો વિચાર કરીએ તો ડ્રૉન અને ઍરોનૉટિક્સમાં તક છે.”

આ ઉપરાંત ગુજરાતમાં હાલમાં એકમાત્ર મરિન એન્જિનિયરિંગ ગણપત યુનિવર્સિટીમાં ચાલે છે, જેમાં 100 ટકા પ્લેસમેન્ટ થતો હોવાનો દાવો છે. મરિન એન્જિનિયરિંગનો ફાયદો એ છે કે તેમાં બહુ સારો પગાર મળતો હોવાનું કહેવાય છે, ટૅક્સ ચૂકવવો નથી પડતો, વિદેશ જવા વિઝાની જરૂર નથી પડતી. ઉમેદવારો પાસપોર્ટ જમા કરાવીને સીડીએસ (કન્ટિન્યુઅસ ડિસ્ચાર્જ સર્ટિફિકેટ) મેળવી શકે અને વિદેશથી પરત આવીને પાસપોર્ટ પાછો મેળવે છે. જાણકારો મુજબ મરિનને લગતો કોર્સ હોવાથી તેમાં ગુજરાતી વિદ્યાર્થીઓ ઓછા જાય છે.

આ ઉપરાંત ડાયરેક્ટર જનરલ ઑફ સિવિલ એવિયેશન (ડીજીસીએ)એ પીપીએલ (પ્રાઇવેટ પાઇલટ લાઇસન્સ) માટે ‘બી’ ગ્રૂપને મંજૂરી આપી છે. હવેથી કૉમર્સ અને હ્યુમેનિટિઝનું શિક્ષણ ધરાવતા લોકો પણ પાઇલટ બની શકશે. તેનાથી ઍરક્રાફ્ટ એન્જિનિયરિંગને તેજી મળવાની શક્યતા છે.

આ ઉપરાંત છ પ્રકારના એન્જિનિયરિંગમાં ‘બી’ ગ્રૂપના વિદ્યાર્થીઓ પણ પ્રવેશ મેળવી શકે છે. જેમાં બાયૉટેક, ઍગ્રોટેક વગેરે સામેલ છે. તેના વિશે ACPCની વેબસાઈટ પર માહિતી આપેલી છે.

ઘણી વખત સ્ટુડન્ટને સીએસઇ (કમ્પ્યુટર સાયન્સ એન્જિનિયરિંગ)માં ઍડમિશન ન મળે તો તેઓ AIML (આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ ઍન્ડ મશીન લર્નિંગ) પસંદ કરતા હોય છે. તેમાં પણ ઘણી સારી તકો હોવાનું કહેવાય છે.

ડૉ. ઉપાધ્યાયે જણાવ્યું કે, “દરેક રાજ્યમાં સાયન્સ ક્ષેત્રે તક છે, પરંતુ કમ્પ્યુટર સાયન્સ કર્યા પછી સ્ટુડન્ટે ગ્રોથ કરવો હોય તો વિદેશ જવું પડે અથવા દેશની અંદર હૈદરાબાદ, ચેન્નાઈ, બૅંગ્લુરુ, પુણે, મુંબઈ, નોFડા વગેરે આઇટી હબમાં જવાનો ક્રેઝ છે.”

JEE ઍડ્વાન્સ્ડમાં ક્વૉલિફાઇ થયા પછી સૌથી વધારે ડિમાન્ડ આઇઆઇટીની રહે છે, ત્યાર પછી એનઆઇટી, ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ફોર્મેશન ટેકનૉલોજી (આઇઆઇઆઇટી) , બીઆટીએસ, વીઆઇટી -વેલ્લુરની ગણના થાય છે. ત્યાર બાદ સેન્ટર ઑફ એક્સલન્સનો વારો આવે છે, જેની બેઠકો જેઇઇ અને ગુજકેટ બંનેથી ભરાય છે.

ગયા વર્ષ સુધી ગુજરાતમાં સાત યુનિવર્સિટીઓ સેન્ટર ઑફ એક્સલન્સનો દરજ્જો ધરાવતી હતી. હવે તેમાં ત્રણનો ઉમેરો થતાં કુલ દસ સંસ્થાઓ થઈ છે. તેમાં અમદાવાદ યુનિવર્સિટી, અનંત નૅશનલ યુનિવર્સિટી, સેપ્ટ યુનિવર્સિટી, ચરોતર યુનિવર્સિટી, ધીરુભાઈ અંબાણી યુનિવર્સિટી, ગણપત યુનિવર્સિટી, મારવાડી યુનિવર્સિટી, નિરમા યુનિવર્સિટી, પારુલ યુનિવર્સિટી અને ગાંધીનગરસ્થિત પીડીઇયુ સામેલ છે.

ડૉ. રાજેન્દ્ર ઉપાધ્યાય કહે છે કે, “ટોચની યુનિવર્સિટીઓમાં ઍડમિશન લેવાની સ્પર્ધા રહેવાની છે, કારણ કે તેમાં કૅમ્પસ પ્લેસમેન્ટ હોય છે. આ ઉપરાંત બ્રાન્ચ પણ ભૂમિકા ભજવે છે. ગુજરાતના વિદ્યાર્થીઓ કેટલાક કોર્સની અવગણના કરે છે. જેમ કે વિદ્યાર્થીઓ ફાર્મા ટેકનૉલૉજીમાં જઈ શકે જે ‘એ’ અને ‘બી’ બંને ગ્રૂપ માટે ઓપન છે. આવા અલગ પ્રકારના કોર્સનો વિચાર કરવો જોઈએ.”

ઓછા ગુણ આવ્યા હોય વિદ્યાર્થીઓ ગુજકેટના રિઝલ્ટના આધારે ઍડમિશન મેળવતા હોય છે.ઘણા વિદ્યાર્થીઓ માત્ર એસીપીસીમાં વિગત ભરતા હોય છે. તેના બદલે વ્યક્તિગત યુનિવર્સિટીની વેબસાઇટમાં પણ ફૉર્મ ભરી શકાય તેમ તેઓ કહે છે.

ડૉ. રાજેન્દ્ર ઉપાધ્યાય આગળ કહે છે કે આપણે ત્યાં ભારતમાં રેલવે યુનિવર્સિટી અથવા ગતિશક્તિ યુનિવર્સિટી છે. તેમાંથી એન્જિનિયરિંગ કર્યું હોય તો ત્યાં જ જૉબ મળી જવાની સારી શક્યતા રહે છે.

“આપણે ત્યાં સારી જૉબની શક્યતા હોવા છતાં કેટલીક એન્જિનિયરિંગ બ્રાન્ચની ઉપેક્ષા થાય છે.”

કરિયર કાઉન્સેલરના કહેવા મુજબ, “એઆર – વીઆર (ઑગમેન્ટેડ રિયાલિટી અને વર્ચ્યુઅલ રિયાલિટી)માં પણ હવે તક પેદા થઈ રહી છે. આ ઉપરાંત ડ્રૉન એન્જિનિયરિંગ અને પાઇલટિંગ માટે કૌશલ્ય યુનિવર્સિટીમાં કોર્સ ચાલે છે. હવેથી ડિઝાસ્ટર મૅનેજમેન્ટ વિધ ડ્રૉન, બ્લોકચેઈન, રોબોટિક્સ વગેરેમાં તક છે. વિદેશમાં રોબોટ એથિસ્ટિક્સની પણ ડિમાન્ડ છે. ભારતમાં સમર કૅમ્પમાં વિદ્યાર્થીઓ રોબોટિક્સ કરે છે, પરંતુ કૉલેજોમાં તેની સીટો ખાલી રહતી હોય છે.”

તેઓ કહે છે કે, “ભારતમાં સિવિલ એન્જિનિયરિગમાં જૉબ ઓછી છે, પરંતુ સિવિલની જ અંદર આવતી સ્ટ્રક્ચર એન્જિનિયર્સની માંગ છે. મિકેનિકલમાં ઓટોમોબાઇલ બ્રાન્ચમાં પણ આવી જ સ્થિતિ છે.”

ડૉ. રાજેન્દ્ર ઉપાધ્યાય કહે છે કે, “અમેરિકા, કૅનેડા, યુકે, જર્મની સહિત તમામ દેશોમાં કમ્પ્યુટરની બોલબાલા છે. યુએસમાં ટ્રમ્પના અમુક નિર્ણયોના કારણે સમસ્યા થઈ છે. છતાં વિદ્યાર્થીઓ ત્યાં જૉબ માર્કેટમાં સમાઈ જાય તો યુરોપ, અમેરિકા, કૅનેડામાં સારી તક છે. ફ્રેન્ચ અને જર્મન ભાષા આવડતી હોય તો ફ્રાન્સ અને જર્મનીમાં પણ ઘણી તક છે.”

તેઓ કહે છે કે આ ઉપરાંત બ્લોકચેઇન ટેકનૉલૉજી, એઆર વીઆર, નેનો ટેકનૉલૉજી, ડ્રૉન ટેકનૉલૉજીમાં તક છે. પરંતુ તેમના માટે ભારતમાં તક નથી, વિદેશમાં વધુ તક છે. ભારતમાં કમ્પ્યુટર અને ઇસીમાં વધારે જૉબની તક છે.

કરિયર કાઉન્સેલર ડૉ. ઉપાધ્યાયે જણાવ્યું કે એન્જનિયરિંગ કરવાની સાથે સાથે ઓનલાઇન શોર્ટ ટર્મ કોર્સ પણ કરી શકાય. સ્કીલ બેઝ્ડ કોર્સ માટે ભારત સરકારનું વેબ પૉર્ટલ છે જેમાં લગભગ ફ્રીમાં કોર્સ કરી શકાય છે.

“આ ઉપરાંત નવું શીખતા રહો. આઇટીમાં ભલે ઓછા ટકા લાવો, પરંતુ તેની સાથે સાથે પાંચ કોર્સ કરી નાખો. જેમ કે – સાઇબર સિક્યૉરિટી, એથિકલ હેકિંગ, ડેટા એનાલિસિસ, બિગ ડેટા, કોડિંગ-ડિકોડિંગ વગેરે તો એમ્પ્લોયેબિલિટી વધે છે.”

તેઓ કહે છે, “સીએસ કરીને કાયદાની ડિગ્રી મેળવો, એન્જિનિયરિંગ કરીને એમબીએ કરો તો જૉબના ચાન્સ વધી જાય છે. તેમાં ધોરણ 12 પછી પાંચ વર્ષની અંદર બીટેક એમબીએ કરી શકાય છે. તેથી ટેકનૉલૉજી અને મૅનેજમેન્ટ બંને જગ્યાએ તક મળી શકે છે.”

બીબીસી માટે કલેક્ટિવ ન્યૂઝરૂમનું પ્રકાશન