Source :- BBC PUNJABI
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, Getty Images
- ਲੇਖਕ, ਨਿਤਿਨ ਸੁਲਤਾਨ ੇ
- ਰੋਲ, ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ
-
5 ਮਈ 2025, 10: 50 Sind
ਜ਼ਿੰਦਗ ੀ ਦ ੇ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਮੁਕਾਮ ‘ ਤ ੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋ ਂ ਬਾਅਦ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਆਪਣ ੇ ਵਿਆਹ ਬਾਰ ੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਾ ਸ਼ੁਰ ੂ ਕਰ ਦਿੰਦ ੇ ਹਨ । ਇਸ ਦ ੇ ਲਈ, ਆਪਣ ੇ ਵਾਸਤ ੇ ਇੱਕ ਚੰਗ ਾ ਜਾ ਂ ਸਭ ਤੋ ਂ ਵਧੀਆ ਜੀਵਨ ਸਾਥ ੀ ਚੁਣਨ ਾ ਸਭ ਤੋ ਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰ ਓਨ ਾ ਹ ੀ ਔਖ ਾ ਕੰਮ ਹੈ।
ਅਜੋਕ ੇ ਸਮੇ ਂ ਜਦੋ ਂ ਸਭ ਕੁਝ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ‘ ਤ ੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦ ਾ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਸਾਰ ੇ ਲੋਕ ਵਿਆਹ ਲਈ ਸਾਥ ੀ ਚੁਣਨ ਵਾਸਤ ੇ ਵ ੀ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦ ੀ ਮਦਦ ਲੈਂਦ ੇ ਹਨ । ਭਾਵ, ਬਹੁਤ ਸਾਰ ੇ ਲੋਕ ਔਨਲਾਈਨ ਮੈਚਮੇਕਿੰਗ ਅਤ ੇ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾ ਂ ਰਾਹੀ ਂ ਜੀਵਨ-ਸਾਥ ੀ ਚੁਣਨ ਦ ੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਼ ਕਰਦ ੇ ਹਨ।
ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਤਰੀਕ ੇ ਨਾਲ ਮੈਟਰੀਮੋਨੀਅਲ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਜਾ ਂ ਔਨਲਾਈਨ ਸਾਥ ੀ ਦ ੀ ਚੋਣ ਕਰਦ ੇ ਸਮੇ ਂ ਧੋਖਾਧੜ ੀ ਵ ੀ ਹ ੋ ਜਾਂਦ ੀ ਹੈ । ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਨਕਲ ੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਬਣ ਾ ਕ ੇ ਧੋਖ ਾ ਦਿੰਦ ੇ ਹਨ ਅਤ ੇ ਸਾਹਮਣ ੇ ਵਾਲ ੇ ਵਿਅਕਤ ੀ ਨੂ ੰ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਾ ਕ ੇ ਬਲੈਕਮੇਲ ਕਰਦ ੇ ਹਨ।
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, cybersecurity. gov. in
ਮੈਟਰੀਮੋਨੀਅਲ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾ ਂ ‘ ਤ ੇ ਵਿਆਹ ਦ ੀ ਇੱਛ ਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲ ੇ ਪੁਰਸ਼ ਅਤ ੇ ਔਰਤਾ ਂ ਉਮੀਦਵਾਰਾ ਂ ਬਾਰ ੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆ ਂ ਹਨ।
ਇਹ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਸਹ ੀ ਸਾਥ ੀ ਦ ੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦ ੀ ਹੈ । ਪਰ ਇਸ ਦ ੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਜੇਕਰ ਅਜਿਹ ੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਗ਼ੈਰ-ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਹੋਵ ੇ ਤਾ ਂ ਧੋਖਾਧੜ ੀ ਦ ੀ ਸੰਭਾਵਨ ਾ ਬਣ ਜਾਂਦ ੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋ ਂ ਇਲਾਵਾ, ਘੁਟਾਲੇਬਾਜ ਼ ਲੋਕ ਕਈ ਵਾਰ ਗ਼ਲਤ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਦ ੇ ਕ ੇ ਵ ੀ ਆਪਣ ੇ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਬਣਾਉਂਦ ੇ ਹਨ । ਅਜਿਹ ੇ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਔਨਲਾਈਨ ਸਾਥ ੀ ਦ ੀ ਚੋਣ ਕਰਦ ੇ ਸਮੇ ਂ ਵਧੇਰ ੇ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦ ੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦ ੀ ਹੈ।
ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਵਿਭਾਗ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆ ਂ ਹ ੀ ਗੱਲਾ ਂ ਦ ੀ ਸੂਚ ੀ ਬਣਾਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾ ਂ ਦ ਾ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹੈ । ਇਹ ਗੱਲਾ ਂ ਤੁਹਾਡ ੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹ ੋ ਸਸਕਦੀਆ ਂ ਹਨ…
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, Getty Images
ਆਪਣ ੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਬਣਾਉਣ ਜਾ ਂ ਕਿਸ ੇ ਵ ੀ ਵਿਆਹ ਸੰਬੰਧ ੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ ਤ ੇ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਤੋ ਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦ ੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤ ਾ ਦ ੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ੀ ਚਾਹੀਦ ੀ ਹੈ । ਉਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਬਾਰ ੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾ ਂ ਦੀਆ ਂ ਸਮੀਖਿਆਵਾ ਂ ਵ ੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀਆ ਂ ਹਨ।
ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਕਿਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ ਤ ੇ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਬਣਾਉਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰ ੇ ਦੋਸਤਾਂ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾ ਂ ਜਾ ਂ ਸਬੰਧਤ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਅਕਤ ੀ ਤੋ ਂ ਸਲਾਹ ਲੈਣ ਾ ਮਦਦਗਾਰ ਹ ੋ ਸਕਦ ਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡ ੇ ਕਿਸ ੇ ਜਾਣਕਾਰ ਨ ੇ ਇਸ ਤਰੀਕ ੇ ਨਾਲ ਔਨਲਾਈਨ ਤਕਨੀਕ ਦ ੀ ਵਰਤੋ ਂ ਕਰ ਕ ੇ ਆਪਣ ਾ ਸਾਥ ੀ ਚੁਣਿਆ ਹੈ, ਤਾ ਂ ਤੁਸੀ ਂ ਉਨ੍ਹਾ ਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾ ਂ ਦ ੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆ ਂ ਜਾਣ ਕ ੇ ਵ ੀ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦ ੇ ਹੋ।
ਕਿਉਂਕ ਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰ ੀ ਹ ੈ ਕ ਿ ਜ ੋ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਅਸੀ ਂ ਚੁਣਦ ੇ ਹਾ ਂ ਉਹ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋਵੇ।
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, Getty Images
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀ ਂ ਕਿਸ ੇ ਵ ੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ ਤ ੇ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਬਣਾਉਣ ਾ ਚਾਹੁੰਦ ੇ ਹ ੋ ਜਾ ਂ ਲੌਗਇਨ ਕਰਨ ਾ ਚਾਹੁੰਦ ੇ ਹੋ, ਤਾ ਂ ਤੁਹਾਡ ੀ ਈਮੇਲ ਆਈਡ ੀ ਜ਼ਰੂਰ ੀ ਹੈ । ਨਾਲ ਹੀ, ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਈਮੇਲ ਦ ੀ ਵਰਤੋ ਂ ਕਰ ਕ ੇ ਮੈਟਰੀਮੋਨੀਅਲ ਸਾਈਟਾ ਂ ‘ ਤ ੇ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਾ ਪਵੇਗਾ।
ਇਸ ਦ ੇ ਲਈ ਹਰ ਕੋਈ ਸ਼ਾਇਦ ਆਪਣ ੀ ਆਮ ਈਮੇਲ ਆਈਡ ੀ ਦ ੀ ਵਰਤੋ ਂ ਕਰਦ ਾ ਹੈ । ਪਰ ਅਜਿਹ ਾ ਕਰਨ ਾ ਕਈ ਵਾਰ ਜੋਖ਼ਮ ਭਰਿਆ ਹ ੋ ਸਕਦ ਾ ਹੈ । ਕਿਉਂਕ ਿ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ੀ ਇਸ ਈਮੇਲ ਦ ੀ ਵਰਤੋ ਂ ਕਰ ਕ ੇ ਤੁਹਾਡ ੇ ਡੇਟ ਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਦ ੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਼ ਕਰ ਸਕਦ ੇ ਹਨ।
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, Getty Images
ਇਸ ਲਈ, ਅਜਿਹ ੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ ਤ ੇ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਂ ਇੱਕ ਨਵੀ ਂ ਈਮੇਲ ਆਈਡ ੀ ਬਣਾਉਣ ਦ ੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤ ੀ ਜਾਂਦ ੀ ਹ ੈ ਅਤ ੇ ਅੱਗ ੇ ਦ ੀ ਸਾਰ ੀ ਗੱਲਬਾਤ ਜਾ ਂ ਹੋਰ ਸਬੰਧਿਤ ਕੰਮ ਲਈ ਇਸ ੇ ਆਈਡ ੀ ਦ ੀ ਵਰਤੋ ਂ ਹੋਣ ੀ ਚਾਹੀਦ ੀ ਹੈ।
ਨਾਲ ਹੀ, ਜ ੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵ ੇ ਤਾ ਂ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਨਿੱਜ ੀ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਜਿਵੇ ਂ ਕ ਿ ਫੋਟੋਆਂ, ਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰ ਅਤ ੇ ਘਰ ਦ ੇ ਪਤ ੇ ਸਾਂਝ ੇ ਕਰਨ ਤੋ ਂ ਬਚਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹੈ । ਅਜਿਹ ੀ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਓਦੋ ਂ ਤੱਕ ਸਾਂਝ ਾ ਨਹੀ ਂ ਕੀਤ ੀ ਜਾਣ ੀ ਚਾਹੀਦ ੀ ਜਦੋ ਂ ਤੱਕ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਪੂਰ ਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀ ਂ ਹ ੋ ਜਾਂਦਾ।
ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਰਾਹੀ ਂ ਕਿਸ ੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਾਰ ੇ ਔਨਲਾਈਨ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋ ਂ ਬਾਅਦ, ਅਗਲ ਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਤੋ ਂ ਪਹਿਲਾ ਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤ ੀ ਬਾਰ ੇ ਪੂਰ ੀ ਤਰ੍ਹਾ ਂ ਨਾਲ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਇਹ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਾ ਬਹੁਤ ਹ ੀ ਜ਼ਿਆਦ ਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹ ੈ ਕ ਿ ਵਿਅਕਤ ੀ ਦੁਆਰ ਾ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤ ੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਸੱਚ ਹ ੈ ਜਾ ਂ ਨਹੀ ਂ ਅਤ ੇ ਉਨ੍ਹਾ ਂ ਦ ਾ ਕ ੀ ਪਿਛੋਕੜ ਹੈ । ਇਸ ਸਬੰਧੀ, ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਉਨ੍ਹਾ ਂ ਦ ੇ ਕੰਮ ਵਾਲ ੀ ਥਾਂ, ਪਰਿਵਾਰ, ਦੋਸਤਾਂ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾ ਂ ਅਤ ੇ ਗੁਆਂਢੀਆ ਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਦ ੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਼ ਕਰਨ ੀ ਚਾਹੀਦ ੀ ਹੈ।
ਅਜਿਹ ਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਨ ਾ ਸਿਰਫ ਼ ਉਸ ਵਿਅਕਤ ੀ ਬਾਰ ੇ ਭਰੋਸ ਾ ਬਣਦ ਾ ਹੈ, ਸਗੋ ਂ ਉਨ੍ਹਾ ਂ ਬਾਰ ੇ ਵੱਧ ਤੋ ਂ ਵੱਧ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵ ੀ ਮਦਦ ਮਿਲਦ ੀ ਹੈ।
ਔਨਲਾਈਨ ਸਾਥ ੀ ਦ ੀ ਚੋਣ ਕਰਦ ੇ ਸਮੇਂ, ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਆਪਣ ੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਇਸ ਬਾਰ ੇ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਸਾਂਝ ੀ ਕਰਦ ੇ ਰਹਿਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹ ੈ ਕ ਿ ਤੁਸੀ ਂ ਕ ੀ ਕਰ ਰਹ ੇ ਹੋ।
ਅਜਿਹ ੇ ਮਾਮਲ ੇ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਦ ੇ ਵੱਡ ੇ ਜੀਆ ਂ ਦ ੇ ਤਜ਼ਰਬ ੇ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਆਉਂਦ ੇ ਹਨ।
ਨਾਲ ਹੀ, ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂ ੰ ਪਤ ਾ ਹੋਵ ੇ ਕ ਿ ਤੁਸੀ ਂ ਕਿਸ ਨੂੰ, ਕਦੋ ਂ ਅਤ ੇ ਕਿੱਥ ੇ ਮਿਲਣ ਜ ਾ ਰਹ ੇ ਹੋ, ਤਾ ਂ ਕਿਸ ੇ ਵ ੀ ਤਰ੍ਹਾ ਂ ਦ ੇ ਖ਼ਤਰ ੇ ਦ ੀ ਸੰਭਾਵਨ ਾ ਬਹੁਤ ਘਟ ਜਾਂਦ ੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋ ਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਸਹ ੀ ਸਮੇ ਂ ‘ ਤ ੇ ਕਿਸ ੇ ਮਦਦ ਦ ੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇ, ਤਾ ਂ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਤੁਰੰਤ ਮਦਦ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ।
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, cybersecurity. gov. in
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡ ੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਕਿਸ ੇ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦ ੀ ਹ ੈ ਅਤ ੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ੀ ਚਰਚ ਾ ਤੋ ਂ ਬਾਅਦ ਤੁਸੀ ਂ ਇੱਕ ਦੂਜ ੇ ਨੂ ੰ ਮਿਲਣ ਜ ਾ ਰਹ ੇ ਹੋ, ਤਾ ਂ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰ ੀ ਹੈ।
ਜਿਸ ਵਿਅਕਤ ੀ ਨੂ ੰ ਤੁਸੀ ਂ ਮਿਲਣ ਜ ਾ ਰਹ ੇ ਹੋ, ਤੁਸੀ ਂ ਉਸ ਦ ੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਜਾ ਂ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾ ਂ ਨਹੀ ਂ ਜਾਣਦੇ, ਸਿਵਾਏ ਉਸ ਦ ੀ ਔਨਲਾਈਨ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਦੇ । ਇਸ ਲਈ, ਸਾਵਧਾਨ ੀ ਵਜੋਂ, ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਥਾ ਂ ਦ ੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ੀ ਚਾਹੀਦ ੀ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਆਪਣ ੇ ਪਰਿਵਾਰ ਜਾ ਂ ਦੋਸਤਾ ਂ ਨੂ ੰ ਵ ੀ ਇਸ ਬਾਰ ੇ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹ ੈ ਕ ਿ ਤੁਸੀ ਂ ਕਿਸ ਨੂ ੰ ਮਿਲਣ ਜ ਾ ਰਹ ੇ ਹੋ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋ ਂ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਕਿਸ ੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦ ੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਪਸੰਦ ਆ ਜਾਂਦ ੀ ਹ ੈ ਜਾ ਂ ਤੁਸੀ ਂ ਉਸ ਨੂ ੰ ਆਪਣ ੇ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਗ ਵਿਅਕਤ ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦ ੇ ਹੋ, ਤਾ ਂ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤ ੀ ਕੋਲੋ ਂ ਕਈ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ੇ ਚਾਹੀਦ ੇ ਹਨ।
ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤ ੀ ਨੂ ੰ ਜਿੰਨ ਾ ਹ ੋ ਸਕ ੇ ਸਮਝਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰ ੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ੇ ਚਾਹੀਦ ੇ ਹਨ, ਭਾਵੇ ਂ ਉਹ ਈਮੇਲ ਰਾਹੀ ਂ ਹੋਣ ਜਾ ਂ ਕਿਸ ੇ ਹੋਰ ਤਰੀਕ ੇ ਨਾਲ, ਜਾ ਂ ਉਸ ਨੂ ੰ ਮਿਲ ਕੇ।
ਇਹ ਸਮਝਣ ਲਈ ਕ ਿ ਦੂਜ ਾ ਵਿਅਕਤ ੀ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਜ ੋ ਕਹ ਿ ਰਿਹ ਾ ਹ ੈ ਉਹ ਸੱਚ ਹ ੈ ਜਾ ਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ, ਵੱਧ ਤੋ ਂ ਵੱਧ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਾ ਅਤ ੇ ਆਪਣ ੇ ਸਾਰ ੇ ਸ਼ੰਕਿਆ ਂ ਨੂ ੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਕਿਸ ੇ ਮੈਟਰੀਮੋਨੀਅਲ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ ਤ ੇ ਮਿਲਣ ਵਾਲ ੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨਾਲ ਚੈਟਿੰਗ ਕਰਦ ੇ ਸਮੇ ਂ ਜਾ ਂ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦ ੇ ਸਮੇ ਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਾ ਵ ੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰ ੀ ਹੈ।
ਸਭ ਤੋ ਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹ ੈ ਕ ਿ ਜੇਕਰ ਦੂਜ ਾ ਵਿਅਕਤ ੀ ਕੋਈ ਨਿੱਜ ੀ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਮੰਗ ਰਿਹ ਾ ਹੈ, ਤਾ ਂ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਸਮੇ ਂ ਸਿਰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹੈ।
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, cybersecurity. gov. in
ਅਜਿਹ ੀ ਕਿਸ ੇ ਵ ੀ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਨੂ ੰ ਸਾਂਝ ਾ ਕਰਨ ਤੋ ਂ ਬਚਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹੈ । ਦੂਜ ਾ ਵਿਅਕਤ ੀ ਤੁਹਾਡ ਾ ਨੰਬਰ, ਈਮੇਲ ਆਈਡੀ, ਪਤਾ, ਆਦ ਿ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਦ ੀ ਮੰਗ ਸਕਦ ਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਾਨੂ ੰ ਦੂਜ ੇ ਵਿਅਕਤ ੀ ਨੂ ੰ ਕ ੀ ਦੱਸਣ ਾ ਹੈ, ਇਹ ਫ਼ੈਸਲ ਾ ਕਰਨ ਤੋ ਂ ਪਹਿਲਾ ਂ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੋਚਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਕਿਸ ੇ ਵ ੀ ਤਰ੍ਹਾ ਂ ਦ ੀ ਨਿੱਜ ੀ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਸਾਂਝ ੀ ਕਰਨ ਤੋ ਂ ਬਚਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹ ੈ ਜਦੋ ਂ ਤੱਕ ਤੁਹਾਡ ੇ ਕੋਲ ਦੂਜ ੇ ਵਿਅਕਤ ੀ ਦ ੇ ਪਿਛੋਕੜ ਜਾ ਂ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾ ਂ ਬਾਰ ੇ ਪੂਰ ੀ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਨ ਾ ਹੋਵੇ।
ਔਨਲਾਈਨ ਅਪਰਾਧਾ ਂ ਵਿੱਚ, ਅਪਰਾਧ ੀ ਅਕਸਰ ਬਲੈਕਮੇਲ ਜਾ ਂ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਲਈ ਫੋਟੋਆ ਂ ਦ ੀ ਵਰਤੋ ਂ ਕਰਦ ੇ ਹਨ । ਕਿਸ ੇ ਵਿਅਕਤ ੀ ਦ ੀ ਫੋਟ ੋ ਤੋ ਂ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਫੋਟੋਆ ਂ ਬਣ ਾ ਕ ੇ ਜਾ ਂ ਨਿੱਜ ੀ ਫੋਟੋਆ ਂ ਰਾਹੀ ਂ ਬਦਨਾਮ ੀ ਦ ਾ ਡਰ ਦਿਖ ਾ ਕ ੇ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕੀਤ ਾ ਜਾਂਦ ਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਕਿਸ ੇ ਘੁਟਾਲੇਬਾਜ ਼ ਨ ੇ ਤੁਹਾਡ ੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਜਾਅਲ ੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਰਾਹੀ ਂ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤ ਾ ਹੈ, ਤਾ ਂ ਉਨ੍ਹਾ ਂ ਨੂ ੰ ਮੌਕ ਾ ਨ ਾ ਦੇਣ ਲਈ ਆਪਣੀਆ ਂ ਨਿੱਜ ੀ ਜਾ ਂ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਫੋਟੋਆ ਂ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰੋ।
ਅਪਰਾਧ ੀ ਇਨ੍ਹਾ ਂ ਫੋਟੋਆ ਂ ਰਾਹੀ ਂ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਬਲੈਕਮੇਲ ਕਰਨ ਦ ੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਼ ਕਰ ਸਕਦ ੇ ਹਨ, ਜਾ ਂ ਇਹ ਖ਼ਤਰ ਾ ਹ ੈ ਕ ਿ ਤੁਹਾਡੀਆ ਂ ਕੁਝ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਫੋਟੋਆ ਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ‘ ਤ ੇ ਲੀਕ ਹ ੋ ਸਕਦੀਆ ਂ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ, ਫੋਟੋਆ ਂ ਖਿੱਚਣ ਵੇਲ ੇ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰ ੀ ਹੈ।
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, cybersecurity. gov. in
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਕਿਸ ੇ ਨੂ ੰ ਵ ੀ ਵਿੱਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨ ਜਾ ਂ ਔਨਲਾਈਨ ਪਛਾਣ ੇ ਗਏ ਵਿਅਕਤ ੀ ਨੂ ੰ ਪੈਸ ੇ ਦੇਣ ਤੋ ਂ ਬਚਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕ ਿ ਧੋਖਾਧੜ ੀ ਦ ੀ ਸੰਭਾਵਨ ਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦ ਾ ਹੁੰਦ ੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡ ੇ ਤੋ ਂ ਕਿਸ ੇ ਸਮੱਸਿਆ ਦ ਾ ਹਵਾਲ ਾ ਦ ੇ ਕ ੇ ਪੈਸ ੇ ਮੰਗਦ ਾ ਹੈ, ਤਾ ਂ ਸਮਝ ੋ ਕ ਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸ਼ੱਕ ੀ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਅਜਿਹ ਾ ਹੁੰਦ ਾ ਹੈ, ਤਾ ਂ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤ ੀ ਨਾਲ ਹੋਰ ਕਿਸ ੇ ਵ ੀ ਤਰ੍ਹਾ ਂ ਦ ੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦ ੇ ਸਮੇ ਂ ਬੇਹੱਦ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਅਜਿਹ ਾ ਕੁਝ ਹੁੰਦ ਾ ਹੈ, ਤਾ ਂ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤ ੀ ਬਾਰ ੇ ਪੂਰ ੀ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਇਕੱਠ ੀ ਕਰਨ ਤੋ ਂ ਬਾਅਦ ਹ ੀ ਫ਼ੈਸਲ ਾ ਲੈਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹ ੈ ਕ ਿ ਅੱਗ ੇ ਕ ੀ ਕਰਨ ਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀ ਂ ਜੀਵਨ ਸਾਥ ੀ ਚੁਣਨ ਲਈ ਵਿਆਹ ਸੰਬੰਧ ੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾ ਂ ਜਾ ਂ ਔਨਲਾਈਨ ਚੈਨਲਾ ਂ ਦ ੀ ਵਰਤੋ ਂ ਕਰ ਰਹ ੇ ਹੋ, ਤਾ ਂ ਤੁਹਾਨੂ ੰ ਜ਼ਰੂਰ ਐੱਨਆਰਆਈ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲਾ ਂ ਮਿਲਣਗੀਆਂ । ਪਰ ਅਜਿਹ ੇ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲਾ ਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦ ੇ ਸਮੇ ਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਾ ਜ਼ਰੂਰ ੀ ਹੈ।
ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ‘ ਤੇ, ਅਜਿਹ ੇ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲਾ ਂ ਅਤ ੇ ਔਨਲਾਈਨ ਗੱਲਬਾਤਾ ਂ ਨੂ ੰ ਸਿੱਧ ੇ ਤੌਰ ‘ ਤ ੇ ਦੇਖ ਕ ੇ ਕਿਸ ੇ ਵ ੀ ਤਰ੍ਹਾ ਂ ਦ ੇ ਵਾਅਦ ੇ ਜਾ ਂ ਭਰੋਸ ਾ ਦੇਣ ਤੋ ਂ ਬਚੋ।
ਵਿਆਹ ਜਾ ਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵਾਅਦ ਾ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣ ੇ ਮਿਲ ੇ ਬਿਨਾ ਂ ਨਹੀ ਂ ਕਰਨ ਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਸਬੰਧਤ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦ ੇ ਪਰਿਵਾਰ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾ ਂ ਅਤ ੇ ਕੰਮ ਬਾਰ ੇ ਪੂਰ ੀ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤ ੇ ਬਿਨਾ ਂ ਕੋਈ ਵ ੀ ਹੋਰ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਤੋ ਂ ਬਚਣ ਾ ਚਾਹੀਦ ਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾ ਂ ਨ ੇ ਵਿਦੇਸ਼ ੀ ਪਤ ੇ ਜਾ ਂ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਦਿੱਤ ੀ ਹੈ, ਤਾ ਂ ਉਸ ਜਾਣਕਾਰ ੀ ਦ ੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤ ਾ ਦ ੀ ਪੁਸ਼ਟ ੀ ਕਰਨ ਾ ਵ ੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰ ੀ ਹੈ।
ਅਜਿਹੀਆ ਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆ ਂ ਵਰਤ ਕੇ, ਤੁਸੀ ਂ ਔਨਲਾਈਨ ਸਾਥ ੀ ਦ ੀ ਚੋਣ ਕਰਦ ੇ ਸਮੇ ਂ ਧੋਖਾਧੜ ੀ ਤੋ ਂ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂ ੰ ਬਚ ਾ ਸਕਦ ੇ ਹੋ।
ਬੀਬੀਸ ੀ ਲਈ ਕਲੈਕਟਿਵ ਨਿਊਜ਼ਰੂਮ ਵੱਲੋ ਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ
source : BBC PUNJABI
